Ostatnia aktualizacja 04.2014
Dysplazja łokciowa (ED) nie jest pojedynczą chorobą, ale zestawem powiązanych ze sobą wad, które znane są pod zbiorczym hasłem „dysplazja łokciowa”. Jeśli twój pies ma postawioną diagnozę ED, może to oznaczać, że cierpi na fragmentację wyrostka wieńcowego przyśrodkowego (FCP), nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy (UAP) lub osteochondrozę kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej (OCD, czasem zwane osteochondrozą). Niektóre psy z diagnozą niepełnego kostnienia kłykcia kości ramiennej są uznawane za chore na dysplazję łokciową. Ta wada powstaje w płytce wzrostowej kości ramiennej, kości powyżej stawu łokciowego, kiedy płytka wzrostowa nie twardnieje z czasem. Ten konkretny problem zdaje się być ograniczony do spanieli i prawdopodobnie nie jest problemem dla hodowców Aussie. Dotknięte mogą być oba łokcie lub jeden łokieć. Psy o grubszej kości i szybszym tempie wzrostu zdają się być bardziej podatne na tę chorobę niż psy, które rosną wolniej.
OCD, FCP I UAP powodują sztywność, nierówny chód lub kulawiznę, zwykle zanim pies ukończy 1 rok, a czasem nawet w wieku 4 miesięcy. Staw dotknięty chorobą będzie spuchnięty i bolesny. Mięśnie w okolicy stawu mogą ulegać atrofii. U niektórych psów nie pojawiają się objawy kliniczne. Jedyną metodą diagnozy ED jest zdjęcie rentgenowskie. Jeśli zdjęcie nie wykaże przyczyny kulawizny, niezbędny może być rezonans magnetyczny (MRI) lub artroskopia. OFA [dopisek tłumacza: Ortopedyczna Fundacja Zwierząt – USA] przyjmuje do oceny zdjęcia zrobione w jednej pozycji – w zgięciu. Europejskie organizacje korzystają ze zdjęć zrobionych w dwóch pozycjach, w zgiętej i wydłużonej, ponieważ niektórych przypadków choroby można nie dostrzec na zdjęciu zrobionym tylko w jednej pozycji. Dysplazja łokciowa jest uznawana za czynnik ryzyka dysplazji biodrowej; im poważniejsza jest choroba, tym większe ryzyko.
U psów, które wykazują objawy choroby, degeneracja stawu będzie postępować, doprowadzając do zmniejszonego zakresu ruchu i chronicznego bólu. Zalecane jest wczesne leczenie chirurgiczne połączone ze zmniejszeniem wagi i ograniczeniem ruchu. Leczenie farmakologiczne również może być konieczne. Dysplazja łokciowa występuje częściej niż mogłoby się zdawać. Według sondażu ASHGI z lat 2009-2010 ED dotyka 4% psów w rasie. ED zdaje się być pomijana jako problem w rasie, choć może występować równie często jako dysplazja biodrowa. CHIC (Canine Health Information Center – USA) uznaje badanie na dysplazję łokciową za podstawowe badanie w naszej rasie.
Dziedziczenie dysplazji łokciowej jest złożone i nie zidentyfikowano dotąd konkretnych genów odpowiedzialnych za schorzenie. Być może niektóre wady zaliczane do dysplazji łokciowej mogą być dziedziczone niezależnie, chociaż częstotliwość występowania połączenia FCP/OCD zdaje się sugerować, że przynajmniej w części przypadków musi istnieć między nimi jakaś współzależność. OCD jest również diagnozowane jako ta sama choroba niezależnie od tego, w którym stawie zostanie zdiagnozowana, dlatego hodowcy powinni mieć na uwadze możliwe połączenie między OCD i dysplazją łokciową dopóki nauka nie zapewni nam lepszej wiedzy genetycznej niż obecna. Wady te występują najczęściej w dużych rasach o ciężkiej kości i u psów, które mają szybkie tempo wzrostu; jest więc możliwe, że choroba ta może być w jakiś sposób związana z tempem rozwoju ciała (co jest kwestią dziedziczną), jednak nie wszystkie psy z ED pasują do tego opisu.
Wszystkie owczarki australijskie, które mają zostać użyte w hodowli powinni mieć prześwietlone łokcie. Psy chore nie powinny być rozmnażane. Rodziców, pełnego rodzeństwa i pół-rodzeństwa nie powinno się rozmnażać w pokrewieństwie do rodowodu, który dał dysplazję oraz łączyć z psami, które mają historię rodzinną ED. Kolejną kwestią do rozważenia jest budowa. Psy szybkorosnące, duże, psy o kości ciężkiej jak na Aussika mogą być bardziej podatne na OCD w ramieniu lub łokciu. Jeśli twój pies wykazuje te cechy, w selekcji hodowlanej powinieneś próbować od nich odejść.
Tłumaczenie Justyna Wlodarczyk